Friedensreich Hundertwasser (1928-2000)



Friedensreich Hundertwasser, właściwie Friedrich Stowasser urodził się 15 grudnia 1928 w Wiedniu, a zmarł 19 lutego 2000 roku.

Ten jeden z najbardziej kontrowersyjnych twórców minionego stulecia, nazywany był „królem o pięciu skórach”. Według Hundertwassera każdy człowiek ma pięć skór: skórę naturalną, ubranie, dom, środowisko społeczne i planetę, które odkrywa w poszczególnych etapach swojego życia.

W roku 1953 po raz pierwszy w pracach Hundertwassera pojawia się charakterystyczny element jego późniejszej twórczości, mianowicie spirala. Friedensreich Hundertwasser nienawidził linii prostej, uważał ją za niemoralną i bezbożną, co wiele razy podkreślał w swoich przemówieniach, manifestach i happeningach. Hundertwassera używał bardzo niekonwencjonalnych i radykalnych metod do zilustrowania swoich poglądów, co spotykało się często z zupełnym brakiem zrozumienia i ostrą krytyką.



W jednym ze swoich manifestów: „Prawo Twojego okna – Twój obowiązek wobec drzewa”, Hundertwasser zwracał się do ludzi kreatywnych: Masz prawo kształtować swój własny gust, tak daleko jak sięga Twoja ręka, Twoje okno czy fasada. Artysta uważał, że ulice i dachy powinny być zadrzewione, ponieważ w miastach powinna być możliwość oddychania powietrzem z lasów. Uważał, że człowiek powinien żyć w zgodzie z naturą.

Rada miejska Wiednia zwróciła się do Hundertwassera z prośbą o wybudowanie domów komunalnych na rogu Lowegasse. Wcześniej Hundertwasser często malował domy, które później znajdowały odzwierciedlenie w rzeczywistości. Charakterystyczne elementy architektury Hundertwassera to przede wszystkim: nieregularnie umiejscowione okna, barokowe kolumnady, kopuły, kolorowe mozaiki, a także obowiązkowa obecność roślinności w przestrzeniach architektonicznych. W jego domach każde mieszkanie miało inny kolor, każde było odrębną, niezależną częścią całości. W budynku, oprócz mieszkań, znalazły się także: gabinet lekarski, pralnia, sala zabaw dla dzieci, sklepy, restauracja, kawiarnia i oczywiście tarasy leśne, a także ogród zimowy. Każdy dom liczył 50 mieszkań. Dzień otwarcia domów stworzonych przez Hundertwassera zaplanowano na 8 września 1985 roku. Już pierwszego dnia w kolejce do zwiedzania ustawiło się 70 000 chętnych. Dom ów stał się symbolem postmodernistycznego Wiednia.

Przez kolejne 15 lat Hundertwasser wykonał około pięćdziesięciu projektów, z czego połowa została zrealizowana.Oprócz budynków mieszkalnych Hundertwasser na swoim koncie ma projekt spalarni śmieci i miejskiej ciepłowni w Spittelau (1988-1992). Ciekawostką jest fakt, iż poziom dwutlenku węgla, który uwalnia elektrownia, wynosi zaledwie 0,1g na rok. Zainteresowanie technologiami ekologicznymi i energooszczędnymi spowodowało, że jego projekty powstawały w oparciu o firmy posiadające odpowiednie materiały budowlane, jak YTONG i SILKA firmy Xella.

W grudniu 1999 roku połączono na lini wschód-zachód miasta Uelzen i Stendal. Wilheliamski dworzec i perony z 1888 roku zostały gruntownie przeprojektowane przez Friedensreicha Hundertwassera. Celem było stworzenie obiektu atrakcyjnego artystycznie i funkcjonalnego ekologicznie.



Niesamowitym projektem Hundertwassera była wioska w Blumau, we wschodniej Styrii. Otwarta została 10 maja 1997 roku. Praca nad tym projektem trwała 7 lat. Wioska jest przykładem idealnej harmonii między człowiekiem a naturą. Ma powierzchnię 35 hektarów, 250 pokoi, 2 baseny, 5 łaźni termalnych. Miejsce do spacerów znajduje się na terenie całego kompleksu, łącznie z trawiastymi dachami. W Blumau znajduje się 5 typów domów: dom-kopiec, dom z trawiastym dachem, dom-fosa, dom-taras oraz dom-łąka. W marcu 1998 Hundertwasser otrzymał nagrodę zasług specjalnych dla turystyki przyznawaną przez Związek Niemieckich Dziennikarzy Turystycznych.

Dom fundacji Ronald McDonald w Grugapark w Essen był ostatnim projektem Friedensreicha Hundertwassera. Faliste kształty, bogactwo kolorów, naturalne zaokrąglenia, łąka na dachu. Wygląda, jakby dosłownie wyrósł pośród niewielkich zielonych pagórków. Dom Ronald McDonald jest jednak dziełem ludzkiej ręki. Do jego budowy użyto materiałów SILKA i YTONG.

Pomysł połączenia działalności fundacji Ronald McDonald z wyrafinowaną estetyką Hundertwassera narodził się w roku 1999, gdy Manfred Welzel, dyrektor niemieckiej McDonalds Kinderhilfe zobaczył projekty architektoniczne Hundertwassera. Welzel spytał artystę, czy byłoby możliwe zbudowanie takiego domu w Essen, który następnie sam wybrał spośród wielu propozycji Grunapark jako lokalizację. Hundertwasserowi spodobało się przypominające krater ukształtowanie terenu. Chronione położenie odpowiadać miało potrzebom rodzin szukających azylu i poczucia bezpieczeństwa.

Wśród firm wspierających realizację projektu Hudnertwassera znalazła się również Xella. Gdy Jan Buck Emden, ówczesny dyrektor Xella Kalksteine GmbH, dowiedział się na jednej z imprez dobroczynnych o planach wybudowania domu przy Klinice Uniwersyteckiej w Essen, spontanicznie obiecał fundacji Ronald McDonald wsparcie w postaci materiałów budowlanych o wartości 10.000 euro. Połowę tej kwoty przeznaczono na bloczki SILKA a drugą połowę na bloczki YTONG – znakomite fundamenty dla domu, którego mury w całości wykonano z produktów Xella, produktów odzwierciedlających społeczne, ekologiczne i energooszczędne oczekiwania współczesnego społeczeństwa.

Można by pomyśleć, że postawienie takiego niezwykłego, cechującego się indywidualizmem domu było wyjątkowo skomplikowanym przedsięwzięciem. W końcu indywidualność nie jest głównym wyróżnikiem bloczków budowlanych, które nie są ani nierówne, ani kolorowe a wprost przeciwnie – perfekcyjnie wymierzone i jednakowe. Bloczki YTONG i SILKA udowodniły jednak, że można z nich zbudować nawet „krzywe” domy, nawet łącząc je w autorskim Systemie 20 cm Xella.

Ostatni projekt Friedensreicha Hundertwassera wykonany z materiałów Xella na pewno przejdzie do historii. Ten niezwykły i radośnie kolorowy dom powstał jednak z bardzo poważnego powodu. Jest on tymczasowym miejscem pobytu dla rodzin ciężko chorych dzieci leczonych w Klinice Uniwersyteckiej w Essen. Fundacja Ronald McDonald stworzyła ten dom, wychodząc ze słusznego założenia, że w czasie choroby nic nie jest dzieciom potrzebne bardziej, niż bliskość i wsparcie rodziców oraz rodzeństwa. Fundacja prowadzi w Niemczech 15 takich domów, ale ten w Essen jest szczególny. Zamiast linii prostych dominują tutaj łuki i krzywizny a fasada przypomina nieregularną kolorową mozaikę. Każde ze 148 okien jest inne. Nawet podłogi nie są tutaj zupełnie płaskie - gdzieniegdzie ozdobiono je płytkami, które przedstawiają kałuże i liście. Nad budynkiem góruje wieża z pozłacaną kopułą, podkreślając, że oto mamy do czynienia z triumfem indywidualności, fantazji i kreatywności. (architekturaibudownictwo.blogspot.com)

Więcej tutaj.



Friedensreich Regentag Dunkelbunt Hundertwasser (December 15, 1928 – February 19, 2000) was a Jewish Austrian painter and architect. Born Friedrich Stowasser in Vienna, he became one of the best-known contemporary Austrian artists, although controversial, by the end of the 20th century.

Hundertwasser's father Ernst Stowasser died three months after Hunderwasser's first birthday. The Second World War was a hard time for Hundertwasser and his mother Elsa, as she was Jewish. They avoided persecution by posing as Christians, a credible ruse because Hundertwasser's father had been a Catholic. To remain inconspicuous, Hundertwasser joined the Hitler Youth.

Hundertwasser developed artistic skills very early. After the war, he spent three months at the Academy of Fine Arts in Vienna. At this time he began to sign his art as Hundertwasser instead of Stowasser. He left to travel, using a small set of paints he carried at all times to sketch anything that caught his eye. In Florence he met the young French painter René Brô for the first time; they became lifelong friends. Hundertwasser's first commercial painting success was in 1952-3 with an exhibition in Vienna.

His adopted surname is based on the translation of "sto"(the Slavic word for "one hundred") into German. The name Friedensreich has a double meaning as "Peaceland" or "Peacerich" (in the sense of "peaceful"). The other names he chose for himself, Regentag and Dunkelbunt, translate to "Rainy day" and "Darkly multicoloured". His name Friedensreich Hundertwasser means, "Peace-Kingdom Hundred-Water". Hundertwasser (left) 1965 in Hannover

Hundertwasser married Herta Leitner in 1958 but they divorced two years later. He married again in 1962 but was divorced by 1966. By this point he was very popular with his art.

He moved into architecture from the early 1950s. Hundertwasser also worked in the field of applied art, creating flags, stamps, coins, and posters. His most famous flag is the Koru Flag. As well as postage stamps for the Austrian Post Office, he also designed stamps for the Cape Verde islands and for the United Nations postal administration in Geneva on the occasion of the 35th anniversary of the Universal Declaration of Human Rights.



Hundertwasser was buried in New Zealand after his death at sea on the RMS Queen Elizabeth 2 in 2000, at the age of 71.

Hundertwasser's original and unruly artistic vision expressed itself in pictorial art, environmentalism, philosophy, and design of facades, postage stamps, flags, and clothing (among other areas). The common themes in his work utilised bright colours, organic forms, a reconciliation of humans with nature, and a strong individualism, rejecting straight lines.

He remains sui generis, although his architectural work is comparable to Antoni Gaudí (1852–1926) in its use of biomorphic forms and the use of tile. He was also inspired by the art of the Vienna Secession, and by the Austrian painters Egon Schiele (1890–1918) and Gustav Klimt (1862–1918).

He was fascinated by spirals, and called straight lines "the devil's tools". He called his theory of art "transautomatism", based on Surrealist automatism, but focusing on the experience of the viewer, rather than the artist.

Although Hundertwasser first achieved notoriety for his boldly-coloured paintings, he is more widely known for his individual architectural designs. These designs use irregular forms, and incorporate natural features of the landscape. The Hundertwasserhaus apartment block in Vienna has undulating floors ("an uneven floor is a melody to the feet"), a roof covered with earth and grass, and large trees growing from inside the rooms, with limbs extending from windows. He took no payment for the design of Hundertwasserhaus, declaring that the investment was worth it to "prevent something ugly from going up in its place".



From the early 1950s he increasingly focused on architecture. This began with manifestos, essays and demonstrations. For example, he read out his "Mouldiness Manifesto against Rationalism in Architecture" in 1958 on the occasion of an art and architectural event held at the Seckau Monastery. In Munich in 1967 he gave a lecture called "Speech in Nude for the Right to a Third Skin". His lecture "Loose from Loos, A Law Permitting Individual Buildings Alterations or Architecture-Boycott Manifesto", was given at the Concordia Press Club in Vienna in 1968.

In the Mouldiness Manifesto he first claimed the "Window Right": "A person in a rented apartment must be able to lean out of his window and scrape off the masonry within arm's reach. And he must be allowed to take a long brush and paint everything outside within arm's reach. So that it will be visible from afar to everyone in the street that someone lives there who is different from the imprisoned, enslaved, standardised man who lives next door." In his nude speeches of 1967 and 1968 Hundertwasser condemned the enslavement of humans by the sterile grid system of conventional architecture and by the output of mechanised industrial production. He rejected rationalism, the straight line and functional architecture.

For Hundertwasser, human misery was a result of the rational, sterile, monotonous architecture, built following the tradition of the Austrian architect Adolf Loos, author of the modernist manifesto Ornament and crime (1908). He called for a boycott of this type of architecture, and demanded instead creative freedom of building, and the right to create individual structures. In 1972 he published the manifesto Your window right — your tree duty. Planting trees in an urban environment was to become obligatory: "If man walks in nature's midst, then he is nature's guest and must learn to behave as a well-brought-up guest."

In the 1970s, Hundertwasser had his first architectural models built. The models for the Eurovision TV-show "Wünsch Dir was" (Make a Wish) in 1972 exemplified his ideas on forested roofs, tree tenants and the window right. In these and similar models he developed new architectural shapes, such as the spiral house, the eye-slit house, the terrace house and the high-rise meadow house. In 1974, Peter Manhardt made models for him of the pit house, the grass roof house and the green service station – along with his idea of the invisible, inaudible Green Motorway.

In the early 1980s Hundertwasser remodelled the Rosenthal Factory in Selb, and the Mierka Grain Silo in Krems. These projects gave him the opportunity to act as what he called an "architecture doctor".

In architectural projects that followed he implemented window right and tree tenants, uneven floors, woods on the roof, and spontaneous vegetation. Works of this period include: housing complexes in Germany; a church in Bärnbach, Austria; a district heating plant in Vienna; an incineration plant and sludge centre in Osaka, Japan; a railway station in Uelzen; a winery in Napa Valley; and a public toilet in Kawakawa.

In 1999 Hundertwasser started his last project named Die Grüne Zitadelle von Magdeburg. Although he never finished this work completely, the building was built a few years later in Magdeburg, a town in central Germany, and opened on October 3, 2005. (wikipedia)

link in comments

1 komentarz:

  1. genialne rzeczy, fantastyczne projekty. Miałem okazję oglądać wiedeńskie dzieła i Bad Blumau. A z muzeum wiedeńskiego nawet książkę z detalami tego budynku sobie zwiozłem ;-)

    Bosz, ja mam nawet podkładkę pod mysz z fasadą tego muzeum ;-) jeszcze się trzyma, mimo lat służby lol

    OdpowiedzUsuń

    Serpent.pl