Andrzej Korzyński - Secret Enigma (1968-1981)

Polski kompozytor, aranżer, organista, pianista, autor utworów instrumentalnych, muzyki rozrywkowej, baletowej, filmowej i teatralnej. Napisał operę radiową oraz kilka drobnych form muzyki poważnej. Twórca postaci Franka Kimono. Autor słów do przeboju disco polo „Mydełko Fa” oraz piosenek z repertuaru Maryli Rodowicz, Zdzisławy Sośnickiej, Czesława Niemena, Urszuli oraz Ireny Jarockiej. Poza tym ma na koncie operę radiową, dwie muzyki baletowe i inne drobne formy z gatunku muzyki poważnej.

Urodził się 2 marca 1940 roku w Warszawie. W 1964 roku ukończył Społeczną Państwową Wyższą Szkołę Muzyczną w klasie kompozycji i dyrygentury. Rok później wspólnie z Mateuszem Święcickim i Witoldem Pogranicznym założył Radiowe Studio "Rytm", którym kierował aż do 1973 roku. W 1969 roku wyjechał do Francji na kontrakt z wytwórnią 20th Century Fox. Owocem tego była muzyka do filmu „Le grabule”.Rok później dla Warner Bros. skomponował oprawę do „Sette donne a testa”.

W latach 70. współtworzył pierwszy w Polsce zespół Arp Life grający muzykę elektroniczną.

W 1972 roku napisał swoją pierwszą piosenkę – „Żółte kalendarze” dla Piotra Szczepanika. (Jest również autorem muzyki do utworu „Kochać” z repertuaru piosenkarza). Rok później pracował dla DEFA Studio nad muzyką do 15 filmów.

Jego przygoda z polskim filmem zaowocowała współpracą między innymi z Andrzejem Wajdą, Krzysztofem Gradowskim, Andrzejem Żuławskim, czy Sylwestrem Chęcińskim. W sumie, napisał ścieżki dźwiękowe do ponad 120 obrazów.

W 1977 roku na gdańskim Festiwalu Filmów Fabularnych otrzymał nagrodę za muzykę do filmu „Czerwone ciernie”, a siedem lat później uhonorowano całą ekipę pracującą nad „Akademią Pana Kleksa”. Od 1986 roku współpracuje niemieckimi wytwórniami, między innymi z BAWARIA Studio i FILM POOL. Na swoim koncie ma także muzykę dla seriali telewizyjnych w SAT1. W 2003 roku łódzki festiwal muzyki filmowej był w całości poświęcony twórczości kompozytora.

Ma syna Mikołaja, który jest scenarzystą filmowym i także komponuje. Powtarza, że praca to jego hobby. Jest miłośnikiem czerwonego wina muzyki (niekoniecznie swojej) oraz kinomanem. Uwielbia spędzać czas ze swoim wnukiem.

***

Co łączy postać Franka Kimono, tekst z utworu „Mydełko Fa” i scenariusz do filmów „Chłopaki nie płaczą” i „Poranek Kojota”? Odpowiedź brzmi: Andrzej Korzyński. W pierwszym przypadku był twórcą postaci pierwszego polskiego rapera, w rolę którego wcielił się Fronczeski. Prześmiewcze ”mydełko”- do którego Korzyński napisał tekst – stało się swego czasu całkiem poważnym hitem dyskotek Młodej Polski lat początku lat 90-tych, a kultowe już „chłopaki” i „poranek” powstały dzięki odziedziczonemu talentowi jego syna Mikołaja. Wszystko to jednak tylko początek…

Korzyński to przede wszystkim autor muzyki filmowej. Jego twórczość towarzyszyła takim produkcjom jak: „Człowiek z żelaza”, „Polowanie na muchy”,” Brzezina”,” Diabeł”,” Opętanie”,” Szamanka”,” Trzecia część nocy”,” Nie ma mocnych”. Pokolenie lat 70 i 80-tych rozpozna też jego muzykę z serii o Panu Kleksie.

Brytyjska oficyna Finders Keepers postanowiła przypomnieć nam o twórczości tego niesamowitego kompozytora i opublikować nieznane dotąd ścieżki dźwiękowe Korzyńskiego. Pierwsze wydawnictwo ukazało się we wrześniu. Jest to muzyka z kontrowersyjnego, reżyserskiego debiutu Żuławskiego – „Trzecia część nocy” z 1971 roku. Z uwagi na dość krótki czas ścieżki (14:35 min.) – muzyka z filmu została wydana na limitowanych winylach oraz jest dostępna odpłatnie w sieci.

W tym momencie interesuje nas jednak drugie wydawnictwo Finders Keepers – Secret Enigma. Krążek zawiera niepublikowane dotychczas utworów Korzyńskiego, skomponowane w latach 60, 70 i 80-tych na potrzeby filmu, radia i telewizji. Jest to zbiór 22 kompozycji które przeniosą Was w odległe czasy czarno-białych telewizorów, meblościanek na wysoki połysk i szeroko rozumianych analogowych klimatów. Okazuje się że podczas gdy w kraju nad Wisłą hitem jest najnowszy przebój Adele, na wyspach ślinią się na dawno zapomniane Polskie przeboje z przed 30 i 40 lat.

Ministerstwo Dziedzictwa, Kultury i Czegoś Tam Jeszcze powinno to przemyśleć…(source)

Ja może dodam tylko od siebie jedną uwagę - to, że do tej pory nie wydano jeszcze muzyki Korzyńskiego, Matuszkiewicza (którego przedstawię jeszcze w innym poście), nawet jakieś retrospektywy jest kolejnym przykładem na nasze krajowe DZIADOSTWO. To jest zupełny skandal i wstyd na cały świat, żeby muzykę tak wybitnych kompozytorów, która jest po prostu dziedzictwem narodowym skazać na niebyt i kulturalną banicję. Czym ma się zajmować np. taki Narodowy Instytut Audiowizualny jak nie archiwizacją i upowszechnianiem tych twórców ??? Na język cisną mi się inne nie kulturalne epitety. I jeszcze Ci - starsi i zacni ludzie - muszą sami zabiegać za granicą o wydanie swojej muzyki, żeby ocalić ją od zapomnienia. Róbcie tak dalej Panowie i Macherzy od polskiej kultury to daleko z tym śmieciem, na który marnotrawicie nasze publiczne pieniądze nie zajedziemy.

A captivating introduction to Polish composer Andrzej Korzyński and a dazzling display of his talents and versatility as a musician, Secret Enigma, due November 6 on Finders Keepers Records/ B-Music, collects rare and unreleased vintage tracks from the secret vaults of one of the most enigmatic composers in 60s/70s/80s European cinema. The 22-track collection - a genre-hopping cornucopia of '60s French pop, experimental, disco funk, symphonic jazz rock, orchestral scores, psych-rock, space age lounge, bossa nova, bone chilling noise and other sonic vignettes - was originally recorded in the best studios in Poland, Italy and France for experimental film, political allegories, lost television shows, sound libraries and radio. Many of these tracks have been hidden behind the Iron Curtain on lost master tapes and film reels until now.

The first ever dedicated anthology of this great composer's work, Secret Enigma was compiled in cooperation with Korzyński and features beautiful and extensive packaging complete with a 32-page book filled with liner notes written by Finders Keepers co-founder Andy Votel along with photos and artwork spanning Korzynski's early musical career. The compilation follows the summer release of Possession, his previously unreleased electro/orchestral/experimental score for Andrzej Zulawski's surrealist '80s horror classic.

Korzyński is a Polish composer, arranger, organist and pianist whose unique experiments with jazz, pop, rock, orchestral and electronic music have led to him being one of the most prolific songwriters and soundtrack composers in the history of Polish cinema and radio. With an on going cinematic career which would alternate between both the most praised (Andrzej Wajda) and the most provocative (Andrzej Zuławski) film makers in Polish cinema history, Korzyński's work for both directors won him a firm fixture amongst the patrons of the Polish New Wave and stands in tribute to his versatility and professional demand as a composer for screen.

As part of the Polish New Wave and a key exponent of the development of conceptual Polish pop music his expansive portfolio has remained commercially unreleased and as untravelled as many of the original Polish pictures (produced under communist rule) that suffered censorship, limited distribution and the denied right to a creative passport. It has yet to find its deserved place next to the work of his global contemporaries such as Ennio Morricone, François de Roubaix and John Barry. However, with the renewed interest in vintage art house film and a subculture of open minded music collectors many Eastern European artists, such as Krzysztof Komeda (Poland), Zdenek Liska (Czechoslovakia) and now Korzyński, have finally begun to earn their place alongside their Central European peers.

As Korzyński approaches his 73rd birthday, this debut anthology and appraisal of his work is well overdue, and is stylistically, probably never more relevant. Finders Keepers has unparalleled access to Korzyński's musical vaults and will be releasing many more forgotten and overlooked works from this mysterious maestro over the next year. (source)

Andrzej Korzynski
Secret Enigma 1968-1981 - Rare & Unreleased
Polish Experimental Orch-Pop-Rock-Jazz And Film Music
(Finders Keepers Records/ B-Music)
Street Date: November 6, 2012
Formats: CD/ LP/ Digital

Buy / Kup