Skaldowie - Skaldy (1973)

Skaldowie powstali w Krakowie latem 1965r. Oficjalnie zespół zadebiutował na II Krakowskiej Giełdzie Piosenki w październiku 1965r., dobywając pierwsze miejsce za utwór " Moja czarownica " do słów Wiesława Dymnego. Podobny sukces grupa powtórzyła na III i IV Krakowskiej Giełdzie Piosenki utworami: "Jutro odnajdę ciebie" i "Niepotrzebne słowa" z tekstami L. A. Moczulskiego kierownika literackiego grupy ).

Od tego momentu rozpoczyna się pasmo sukcesów Skaldów: na IV KFPP Opole 1966r. grupa zdobywa pierwsze miejsce w "Koncercie Młodości", a następnie wygrywa Finał Wiosennego Festiwalu Muzyki Nastolatków w Gdańsku. Ogólnopolskie sukcesy oraz pomoc A. Jaroszewskiego (ich późniejszego kierownika artystycznego) pozwoliły Skaldom na dokonanie pierwszych nagrań radiowych w PR Kraków. W tym samym roku grupa bierze udział w filmach "Mocne uderzenie" (reż. Jerzy Passendorfer), premiera 26.03.1967r.) oraz "Cierpkie głogi" (reż. J. Weychert, premiera 25.10.1966r.). Podczas V KFPP w Opolu 1967r. zespół otrzymuje Nagrodę Specjalną Przewodniczącego Komitetu d/s PR i TV za kompozycję A. Zielińskiego "Uciekaj, uciekaj". W tym samym roku ukazuje się ich pierwsza płyta długogrająca "Skaldowie" oraz biorą udział w TV cyklu A. Osieckiej i A. Sławińskiego "Listy śpiewające". Na przełomie roku 1967/68 ostatecznie ustala się skład zespołu: Andrzej Zieliński ( org, pno, voc ), jego młodszy brat Jacek Zieliński ( voc, tp, viol ), Jan Budziaszek ( dr ), Jerzy Tarsiński ( g ) i Konrad Ratyński ( bg, voc ).

Rok 1968 Skaldowie rozpoczynają udziałem w filmie "Kulig" (reż. S. Kokesz, prem. 1968r.), a w marcu nagrywają drugą płytę długogrającą "Wszystko mi mówi, że mnie ktoś pokochał". Następnie wyjeżdżają na pierwsze zagraniczne turnee do ZSRR. Już w kraju biorą udział w Festiwalu Opolskim i Plebiscycie Zespołów Młodzieżowych o Złotą Kotwicę Sopockiego lata 1968r. Na skutek wypadku samochodowego (20 sierpnia pod Sławnem ) następuje zawieszenie działalności, jednak nie na długo bo już pod koniec roku Skaldowie powtórnie wyjeżdżają na koncerty do ZSRR. Po powrocie do kraju biorą udział w programach muzycznych "Listy śpiewające" oraz świątecznym "Po górach, po chmurach" z tekstami E. Brylla, a także realizują film "Jak powstali Skaldowie" (scen. A. Bianusz). Nagrywają też trzeci, niezwykły album "Cała jesteś w skowronkach". Niezwykły, bo wypełniony właściwie samymi hitami (m.in. utwór tytułowy,"Króliczek", "Medytacje wiejskiego listonosza", "Bas", "Wieczór na dworcu w Kansas City", "Prześliczna wiolonczelistka"). Podczas VII KFPP w Opolu (1969) Andrzej Zieliński otrzymuje nagrodę Prezydium WRN w Opolu za utwór "Medytacje wiejskiego listonosza", a na przełomie sierpnia i września grupa wyjeżdża na koncerty do USA i Kanady. Wraca z nich z organami Hammonda w styczniu 1970r. rozpoczyna nagrywanie rewelacyjnego albumu "Od wschodu do zachodu słońca". Trzy miesiące później nagrywają kolejny album "Ty", a podczas VIII KFPP  w Opolu 1970r., nagrodę dziennikarzy zdobywa piosenka śpiewana wspólnie z Ł. Prus " W żółtych płomieniach liści " do słów A. Osieckiej. Lata 1971 i 1972 upływają zespołowi na koncertach w Wielkiej Brytanii, NRD i RFN (m.in. na XX letnich Igrzyskach Olimpijskich w Monachium) oraz na nagrywaniu dwóch longplay'ów, przebojowego "Wszystkim zakochanym" i dziś już kultowego, przesyconego muzyką progressywnego rocka "Krywań, Krywań". Biorą też udział w festiwalach opolskich (1973r. i 1974r.) i w XIV MFP w Sopocie (1974r.).

W roku 1975 zdobywają jedną z trzech głównych nagród na XIII KFPP w Opolu piosenką "Życzenia z całego serca", a także odbywają serię koncertów z okazji 10-lecia istnienia zespołu. W następnym roku (1976) zespół nagrywa dwa kolejne albumy "Szanujmy wspomnienia" i "Stworzenia świata część druga". Ten drugi ma być kontynuacją drogi muzycznej wytyczonej przez LP "Krywań, Krywań". I choć jest płytą bardzo dobrą, to jednak fatalna realizacja nagrań przez Polskie Nagrania sprawia, że już nie zachwyca, tak jak wcześniejsza suita. Kolejne płyty zespołu to: "Rezerwat miłości" (1979r.) i "Droga ludzi" (1980r.), przygotowana na zamówienie z okazji letniej Olimpiady w Moskwie (1980r.). Również z tej okazji Skaldowie wyjeżdżają na koncerty do ZSRR. Natomiast już w kraju przygotowują podwójny LP "Zostaw to młodszym", który jednak nigdy się nie ukaże (część utworów trafi na wydany w 1996r. CD "Podróż magiczna"). Nagrywają też znakomity spektakl "Pieśń nad pieśniami, czyli Ballada człowieka o miłości" z muzyką Jacka Zielińskiego do słów Wiesława Dymnego. Pod koniec roku zespół ponownie udaje się na turnee, tym razem do USA, gdzie zastaje ich stan wojenny. Andrzej Zieliński postanawia zostać w Ameryce, a pozostali muzycy z czasem kolejno wracają do Polski. Skaldowie przestają istnieć, choć sami muzycy nie przestają grać i występować.

W roku 1987 Jacek Zieliński reaktywuje zespół w składzie: J. Zieliński ( voc, tp. viol, keyb ); K. Ratyński( bg,voc ); J. Tarsiński ( g, voc ); Grzegorz Górkiewicz ( keyb ) i Wiktor Kierzkowski ( dr ). W roku 1989 Skaldowie wydają płytę "Nie domykajmy drzwi", a w 1990r. Jacek Zieliński za własną kompozycję "Harmonia świata" zdobywa na XXVI KFPP w Opolu drugie miejsce (pierwszego nie przyznano) w Konkursie "Premiery — Opole90". Choć zespół ciągle koncertuje (w składzie z Janem Budziaszkiem i Andrzejem Zielińskim) i nagrywa nowe utwory, to nie wydaje płyty z premierowym materiałem. Co prawda w 2000r. ukazuje się album "Znów od zera", ale jest to solowe przedsięwzięcie A. Zielińskiego, którego zaledwie w kilku utworach wspierają wszyscy Skaldowie. Rok 2000 jest bardzo udany dla formacji, m.in. wielki koncert "Skaldowie Plus Przyjaciele" z okazji 35-lecia istnienia grupy z udziałem orkiestry, chóru, angielskich muzyków oraz zaproszonych gości. Ukazują się wreszcie na CD wszystkie płyty zespołu (co nie oznacza, że wydano wszystko co Skaldowie nagrali, ponieważ pozostało kilkadziesiąt nagrań radiowych, które do dziś spokojnie spoczywają w Archiwach Polskiego Radia w Warszawie), a także wychodzi pięknie wydana ich trzypłytowa "Antologia" (Pomaton EMI ).

Kolejne lata upływają zespołowi na koncertach w kraju i za granicą m.in. w słynnej nowojorskiej „Carnegie Hall”. W roku 2004 ukazuje się znakomita książka poświęcona zespołowi, aut. Andrzeja Icha „Skaldowie, Historia i muzyka zespołu” (Bernardinum, 2004). Koncertem na krakowskim Rynku w noc sylwestrową 2004/5 Skaldowie rozpoczęli obchody Jubileuszu 40-lecia istnienia. Z tej okazji w ciągu 2005 roku grupa wystąpiła na kilku większych koncertach w kraju, a 10 grudnia zorganizowała specjalny Jubileuszowy koncert w Studio Telewizyjnym Telewizji Kraków w Łęgu, którego fragmenty z małym opóźnieniem zaprezentowała TVP. Jesienią zaś tego samego roku Skaldowie w studiu S-4 Radia Kraków zarejestrowali materiał na nowy album „Harmonia świata”. Płyta ukazała się 22 maja 2006r. nakładem Polskiego Radia, a kilka dni wcześniej (19 maja) w studiu PR w Warszawie im. Witolda Lutosławskiego odbył się jej koncert promocyjny, entuzjastycznie przyjęty przez przybyłą publiczność. 29 czerwca 2006r. członkowie zespołu Skaldowie zostali odznaczeni w Warszawie medalem „Zasłużony Kulturze — Gloria Artis”.