Henry David Thoreau (1817-1862)

Henry David Thoreau - amerykański pisarz, myśliciel i przyrodnik dziewiętnastowieczny, należący do kręgu transcendentalistów, przyjaźnił się m.in. z twórcą tego ruchu R.W. Emersonem. Wielki miłośnik i obserwator przyrody, spędzający wiele godzin dziennie na pieszych wędrówkach. Starał się prowadzić proste życie w harmonii z naturą, podobnie jak Indianie, którymi był zafascynowany. Nie dbał o dobra materialne i status społeczny, żył bardzo skromnie i ubogo. Ekscentryk i nonkonformista, nawoływał do realizowania własnych pragnień, a nie do spełniania oczekiwań społeczeństwa. Był jednym z prekursorów ekologii i ochrony przyrody, a wiele z jego myśli wciąż pozostaje aktualnych i stanowią inspirację dla współczesnych ludzi.

Thoreau urodził się 12 lipca 1817 roku. Większość życia spędził w małym miasteczku Concord w stanie Massachusetts. Studiował na Uniwersytecie Harvard. Po ukończeniu studiów podjął pracę nauczyciela w szkole w Concord, ale ponieważ miał inne poglądy na edukację niż jego przełożeni, po dwóch tygodniach zrezygnował z posady. Wraz ze starszym bratem Johnem założył własną szkołę, która odniosła spory sukces, jednak trzy lata później szkoła została zamknięta, kiedy zdrowie Johna się pogorszyło. Jego nagła śmierć w następnym roku wstrząsnęła Henrym. Wcześniej Henry oświadczył się Ellen Sewall, ale oświadczyny te zostały odrzucone. Ostatecznie nigdy się nie ożenił.

Wiosną 1845 roku, w wieku 28 lat, wybudował własnymi rękami drewnianą chatkę w lesie nad brzegiem stawu Walden w okolicach Concord. Mieszkał tam sam przez dwa lata, utrzymując się m.in. z uprawy fasoli. Nie był jednak pustelnikiem, często odwiedzał rodzinę i przyjaciół, był również przez nich odwiedzany. W tym okresie na skutek odmowy zapłacenia podatku na rzecz państwa, które uważał za niesprawiedliwe (był przeciwny m.in. niewolnictwu), został aresztowany i spędził jedną noc w więzieniu. Został wypuszczony następnego dnia, ponieważ anonimowa osoba zapłaciła za niego podatek (wbrew jego woli). Zdarzenie to stało się inspiracją dla jego najbardziej znanego eseju Civil Disobedience (tłumaczenie polskie p.t. Obywatelskie nieposłuszeństwo). Przez całe życie aktywnie wspierał też ruch abolicjonistów dążących do zniesienia niewolnictwa w Stanach Zjednoczonych (m.in. pomagał zbiegłym niewolnikom).

Pobyt Thoreau nad stawem Walden zaowocował dwoma książkami. Wspomnienia ze wspólnej wyprawy łodzią z ukochanym bratem Johnem zawarł w swojej pierwszej książce, A Week on the Concord and Merrimack Rivers (Tydzień na rzekach Concord i Merrimack), gdzie wspomnienia z podróży i piękne, romantyczne opisy przyrody  przeplatają się z refleksjami na temat religii, przyjaźni, literatury. Natomiast swoje doświadczenia z okresu dwuletniego pobytu nad stawem Thoreau opisał w następnych latach w swojej najbardziej znanej książce Walden; or, Life in the Woods (tłumaczenie polskie p.t. Walden, czyli życie w lesie). Jest to najchętniej czytana książka Thoreau, obok szczegółowego opisu tytułowego „życia w lesie” zawierająca wiele przemyśleń na temat ludzkiego życia, ironiczno-satyrycznych spostrzeżeń dotyczących społeczeństwa i cywilizacji, często wciąż aktualnych. Ukazuje, jak rozwijająca się cywilizacja niszczy przyrodę i samego człowieka, zachęca do prostego życia w harmonii z naturą, do samodzielności w myśleniu i działaniu, świadomego i niezależnego kształtowania siebie i swojego życia, pozostania wiernym samemu sobie na przekór otoczeniu. To książka napisana z poczuciem humoru, mimo wszystko optymistyczna, pełna radości i miłości do życia w najdrobniejszych jego przejawach.

Thoreau większość życia spędził wędrując po okolicach Concord, odbył też kilka dalszych podróży. Nigdy nie podjął regularnej pracy, ponieważ cenił niezależność i chciał mieć dużo czasu, aby spacerować, obserwować naturę, myśleć i pisać. Wolał żyć skromnie niż poświęcić całe życie zarabianiu pieniędzy. Utrzymywał się z dorywczych prac, również prostych prac fizycznych. Głównie jednak zajmował się geodezją, gdyż praca ta łączyła przyjemne z pożytecznym: wykonując ją, mógł przebywać na łonie natury. Pomagał też ojcu w rodzinnej wytwórni ołówków. Udoskonalił produkcję grafitu, co umożliwiło wytwarzanie ołówków o różnej twardości. Ołówki Thoreau uważane były za najlepsze w owym czasie w Ameryce.

Pisał dzienniki, książki opisujące jego podróże, m.in. The Maine Woods (Lasy w Maine) i Cape Cod (Przylądek Cape Cod), eseje, m.in. Walking (tłumaczenie polskie p.t. Spacery), Life without Principle (tłumaczenie polskie p.t. Życie bez zasad), Autumnal Tints (Jesienne barwy). Z biegiem lat coraz więcej czasu poświęcał na badanie i opisywanie przyrody w okolicach Concord, czego owocem są eseje oraz nieukończone książki dotyczące przyrody, zredagowane i wydane dopiero pod koniec XX wieku, m.in. The Dispersion of Seeds (Rozprzestrzenianie się nasion). Jako jeden z pierwszych przyrodników postrzegał i badał lokalną przyrodę jako całość, czyli system wzajemnie połączonych elementów i procesów.

Thoreau zmarł 6 maja 1862 roku w Concord, w wieku 44 lat, na skutek nieuleczalnej wówczas gruźlicy. Mimo wieloletniej choroby, do końca pozostał w miarę możliwości aktywny i pogodny. Jak mało kto potrafił doceniać proste, zwykłe rzeczy i cieszyć się życiem mimo doświadczanych trudności. Za życia niedoceniany i niezrozumiany, wywarł znaczny wpływ na późniejsze pokolenia Amerykanów i nie tylko. (thoreau.republika.pl)

Henry David Thoreau was a nineteenth-century philosopher and writer who denounced materialistic modes of living and encouraged people to act according to their own beliefs of right and wrong, even if doing so required breaking the law. His writings, especially his call for nonviolent resistance to government injustice, have inspired many later reformers.

Thoreau was born on July 12, 1817, in Concord, Massachusetts. He graduated from Harvard College in 1837. During his college years, he was greatly influenced by Ralph Waldo Emerson, the leader of the transcendental movement. Thoreau became a personal friend of the eminent author and spent several years as Emerson's houseguest. Their long friendship was a significant influence on Thoreau's writing and philosophy.

Through Emerson, Thoreau met many other brilliant thinkers and writers of the time, including Margaret Fuller, Nathaniel Hawthorne, and Amos Bronson Alcott. This group of transcendentalists supported a plain and simple lifestyle spent searching for the truth beyond one's taught beliefs. Unlike some of the other transcendentalists, Thoreau lived out many of their beliefs. Thoreau's first work, A Week on the Concord and Merrimack Rivers, was published in 1849 and is considered the definitive statement of his transcendalist beliefs.

For several years in the 1830s and 1840s, Thoreau refused to pay poll taxes to the government as a way of protesting slavery, which the government permitted. The poll tax was levied on all men over the age of twenty. Thoreau was finally jailed overnight for this refusal in 1841 but was bailed out by his relatives who paid his back taxes for him.

From July 4, 1845, to September 6, 1847, Thoreau lived alone at Walden Pond, Massachusetts, on a plot of land owned by Emerson. There Thoreau devoted his time to studying nature and writing. While at Walden Pond, he wrote Walden, a collection of essays about nature and human nature that was published in 1854.

Later Thoreau became outraged by the Mexican War, which he believed was caused by greed for Mexican land, and by the Fugitive Slave Act, which helped slave owners recover escaped slaves. As a result of this outrage, Thoreau wrote an essay that was published in 1849 under the title Civil Disobedience (Thoreau's original title was Resistance to Civil Government). The essay contended that each person owes a greater duty to his own conscience and belief system than is owed to the government. Thus, Thoreau encouraged people to refuse to obey laws that they believe are unjust.

Civil Disobedience also supported theories of anarchy based upon Thoreau's insistence that people misuse government. He argued that the Mexican War was started by just a few people who used the U.S. government as a tool. Thoreau maintained that because the U.S. system of government was slow to correct itself through the will of the majority, people should immediately withdraw their support from government and act according to their beliefs of what is right.

Thoreau did not approve of violent resistance to government, however. He advocated peaceful or passive resistance. In 1859, when John Brown staged a violent revolt against slavery, Thoreau believed that Brown was right in acting according to his beliefs even though his actions were against the law. Although Thoreau did not admire the violent method that Brown used in trying to stop slavery, Thoreau did admire Brown's commitment to doing what he believed was right. In 1859 Thoreau published The Last Days of John Brown, an essay describing how Brown's actions convinced many Northerners that slavery must be totally abolished.

Thoreau's writings and philosophy greatly influenced many important world figures. For example, the reformer Leo Tolstoy of Russia, Mohandas Gandhi of India, Martin Luther King, Jr., and other leaders of the U.S. civil rights movement were inspired by Thoreau's ideas. Thoreau died of tuberculosis on May 6, 1862, in Concord, Massachusetts. (West's Encyclopedia of American Law)