Joy Division - Les Bains Douches 18 December 1979 (2001)

Joy Division - brytyjski zespół rockowy założony w 1977 roku w Manchesterze. Wykształcił się z punkowej grupy Warsaw, grał mroczną, przesyconą rozważaniami nad sensem życia muzykę. Ostatecznie jego styl muzyczny zaklasyfikowano do post punka. Grupa rozpadła się w 1980 roku, po śmierci wokalisty Iana Curtisa. Pozostali członkowie utworzyli wówczas nową formację - New Order.

W 1977 roku, w okresie największego nasilenia działalności ruchu punk, dwóch kolegów ze szkolnej ławy - Bernard Sumner (używał w zespole pseudonimu Bernard Albrecht) oraz Peter Hook udali się na koncert Sex Pistols, który odbywał się w ich rodzinnym mieście Manchesterze. Jak się później okazało koncert ten zmienił oblicze muzyki lat 80, bowiem Sumner i Hook spotkali na tym występie urzędnika i początkującego poetę Iana Curtisa. Panowie przypadli sobie do gustu i postanowili założyć własny zespół, w którym mogliby tworzyć muzykę utrzymaną w punkowej stylistyce. Mimo iż żaden z nich nie potrafił grać na jakimkolwiek instrumencie muzycznym, a ich czas zajmowała praca w fabrykach, mieli dość zapału, by ten plan wcielić w życie.

Ostatecznie nowo powstały zespół został nazwany Warsaw na cześć piosenki Davida Bowie Warszawa. Na pierwszych próbach i koncertach grupa występowała w składzie: Ian Curtis (wokal), Bernard Albrecht (gitara elektryczna), Peter Hook (gitara basowa) i Steve Brotherdale (perkusja). Szybko jednak zadecydowano o odsunięciu Brotherdale'a, a na jego miejsce znaleziono Stephena Morrisa i kontynuowano próby. W pewnym momencie stało się jasne, że Warsaw nie będzie zwykłym punkowym zespołem - zadecydowały o tym niesamowite brzmienie gitary basowej oraz sterylna perkusja. Zespół stał się wkrótce słynny w okolicy z powodu dziwnych zachowań muzyków podczas koncertów chory na epilepsję Ian Curtis często w szokujący sposób zabawiał publiczność, a i czasami zdarzały się mu ataki choroby podczas występów, podobnie niekonwencjonalnie zachowywał się porywczy Peter Hook. W tym okresie grupa zmuszona była jednak zmienić nazwę - okazało się, że w Londynie istnieje zespół o nazwie Warsaw Pakt. Fascynujący się historią wokalista wybrał nową, szokującą nazwę Joy Division od tzw. dywizji radości, czyli oddziałów więźniarek obozów koncentracyjnych z czasów II wojny światowej, które świadczyły usługi seksualne pilnującym ich żołnierzom.

Sława lokalnego zespołu wystarczyła, by wkrótce zarejestrować w 1978 roku An Ideal For Living, EPkę, która ukazuje styl wczesnego Joy Division. Niedługo potem doszło do poważnych zmian w stylu gry Curtis chciał czegoś więcej niż prymitywnego i agresywnego punku, stąd wysunięcie na pierwszy plan gitary basowej Hooka i perkusji Morrisa i obarczenie Albrechta dodatkową rolą klawiszowca jak się później okazało, instrumenty klawiszowe zaczęły odgrywać w muzyce zespołu ogromną rolę. Wówczas wykształcił się charakterystyczny dla dojrzałej twórczości zespołu mroczny, depresyjny styl, który podkreślał równocześnie niesamowitą manierę wokalną i przejmujące teksty wokalisty. Była to zupełna nowość w świecie rocka, stąd zainteresowanie ze strony słynnego DJa BBC, Johna Peela. Joy Division nagrało na potrzeby audycji Peela kilka utworów, które w latach 90. ukazały się w wersji kompaktowej. Wizyta u słynnego radiowca ułatwiła grupie podpisanie płytowego kontraktu z firmą Factory, co zaowocowało wydaną w czerwcu 1979 roku debiutancka płytą "Unknown Pleasures". Na albumie zebrano skomponowane dotychczas utwory grupy z okresu, gdy porzucono już koncepcję Joy Division jako zespołu czysto punkowego. Dzięki temu wydawnictwu grupa mogła ruszyć na dużą trasę koncertową po Europie.

Niestety, nagle stan zdrowia Iana Curtisa zdecydowanie się pogorszył - jeżeli dotąd ataki epilepsji były zamierzonym i pożądanym podczas występów efektem, to teraz zaczęły paraliżować koncertową działalność grupy. Nie przeszkodziło to w zakontraktowaniu amerykańskiej części trasy koncertowej i przystąpieniu do prac nad nową płytą. W międzyczasie na singlu wydano również jeden z najlepszych utworów w dziejach zespołu "Love Will Tear Us Apart".

Kilka lat niezwykle aktywnej działalności nagraniowo-koncertowej doszczętnie zrujnowało zdrowie psychiczne i fizyczne wokalisty. Mimo iż publiczność i krytycy wysoko oceniali jego działalność artystyczną, a i jego życie rodzinne układało się dobrze, to stan psychiki wokalisty wciąż się pogarszał. Ta sytuacja znalazła ujście w tekstach zawartych na ostatniej płycie studyjnej zespołu, "Closer". Jest ona dziś uważana za największe dokonanie Joy Division, charakteryzuje się zimnym brzmieniem (co jest zasługą zwiększenia roli syntezatorów), depresyjnym klimatem i ukazuje ostateczne zerwanie zespołu z punkową estetyką. Po zamknięciu sesji nagraniowej do Closer zespół zaczął czynić przygotowania do zapowiadanej na drugą połowę maja 1980 roku trasy koncertowej po Stanach Zjednoczonych. W tym celu grupa wystąpiła 2 maja na Uniwersytecie w Birmingham, wkrótce okazało się, że był to ostatni koncert w dziejach Joy Division. Rok później zapis tego występu wydano na płycie zatytułowanej "Still".

Nocą 18 maja 1980 roku Ian Curtis popełnił samobójstwo, wieszając się na kablu od suszarki. O kontynuowaniu działalności jako Joy Division nie mogło być mowy. Ostatecznie zespół rozwiązał się po wydaniu w czerwcu 1980 roku nagranej wcześniej płyty "Closer". Nie był to jednak koniec wspólnej działalności Hooka, Morrisa i Sumnera. Wkrótce założyli oni popularną rockową formację New Order. Niepublikowane nigdy wcześniej na długogrających płytach utwory znalazły się na kompilacyjnych albumach "Substance" (1988) i "Permanent" (1995).

Płyta "Les Bains Douches 18 December 1979" jest zapisem najlepszych fragmentów koncertów Joy Division z przełomu 1979 i 1980 roku, mających miejsce w Paryżu, Amsterdamie i Eindhoven.

Formed in the wake of the punk explosion in England, Joy Division became the first band in the post-punk movement by later emphasizing not anger and energy but mood and expression, pointing ahead to the rise of melancholy alternative music in the '80s. Though the group's raw initial sides fit the bill for any punk band, Joy Division later incorporated synthesizers (taboo in the low-tech world of '70s punk) and more haunting melodies, emphasized by the isolated, tortured lyrics of its lead vocalist, Ian Curtis. While the British punk movement shocked the world during the late '70s, Joy Division's quiet storm of musical restraint and emotive power proved to be just as important to independent music in the 1980s.

The band was founded in early 1977, soon after the Sex Pistols had made their first appearance in Manchester. Guitarist Bernard Albrecht (b. Bernard Dicken, January 4, 1956) and bassist Peter Hook (b. February 13, 1956) had met while at the show and later formed a band called the Stiff Kittens; after placing an ad through a Manchester record store, they added vocalist Ian Curtis (b. July 15, 1956) and drummer Steve Brotherdale. Renamed Warsaw (from David Bowie's "Warszawa"), the band made its live debut the following May, supporting the Buzzcocks and Penetration at Manchester's Electric Circus. After the recording of several demos, Brotherdale quit the group in August 1977, prompting the hire of Stephen Morris (b. October 28, 1957). A name change to Joy Division in late 1977 -- necessitated by the punk band Warsaw Pakt -- was inspired by Karol Cetinsky's World War II novel The House of Dolls. (In the book, the term "joy division" was used as slang for concentration camp units wherein female inmates were forced to prostitute themselves for the enjoyment of Nazi soldiers.)

Playing frequently in the north country during early 1978, the quartet gained the respect of several influential figures: Rob Gretton, a Manchester club DJ who became the group's manager; Tony Wilson, a TV/print journalist and owner of the Factory Records label; and Derek Branwood, a record executive with RCA Northwest, who recorded sessions in May 1978, for what was planned to be Joy Division's self-titled debut LP. Though several songs bounded with punk energy, the rest of the album showed at an early age the band's later trademarks: Curtis' themes of post-industrial restlessness and emotional despair, Hook's droning bass lines, and the jagged guitar riffs of Albrecht.

The album should have been hailed as a punk classic, but when a studio engineer added synthesizers to several tracks -- believing that the punk movement had to move on and embrace new sounds -- Joy Division scrapped the entire LP. (Titled Warsaw for a 1982 bootleg, the album was finally given wide issue ten years later.) The first actual Joy Division release came in June 1978, when the initial mid-1977 demos were released as the EP An Ideal for Living, on the band's own Enigma label. Early in 1979, the buzz surrounding Joy Division increased with a session recorded for John Peel's BBC radio show.

The group began recording with producer Martin Hannett and released Unknown Pleasures on old friend Tony Wilson's Factory label in July 1979. The album enjoyed immense critical acclaim and a long stay on the U.K.'s independent charts. Encouraged by the punk buzz, the American Warner Bros. label offered a large distribution contract that fall. The band ignored it but did record another radio session for John Peel on November 26th. (Both sessions were later collected on the Peel Sessions album.)

During late 1979, Joy Division's manic live show gained many converts, partly due to rumors of Curtis' ill health. An epilepsy sufferer, he was prone to breakdowns and seizures while on stage -- it soon grew difficult to distinguish the fits from his usual on-stage jerkiness and manic behavior. As the live dates continued and the new decade approached, Curtis grew weaker and more prone to seizures. After a short rest over the Christmas holiday, Joy Division embarked on a European tour during January, though several dates were cancelled because of Curtis. The group began recording its second LP after the tour ended (again with Hannett), and released "Love Will Tear Us Apart" in April. The single was again praised but failed to move beyond the independent charts. After one gig in early May, the members of Joy Division were given two weeks of rest before beginning the group's first U.S. tour. Two days before the scheduled flight, however, Curtis was found dead in his home, the victim of a self-inflicted hanging.

Before Curtis' death, the band had agreed that Joy Division would cease to exist if any member left, for any reason. Ironically though, the summer of 1980 proved to be the blooming of the band's commercial status, when a re-release of "Love Will Tear Us Apart" rose to number 13 on the British singles chart. In August, the release of Closer finally united critics' positivity with glowing sales, as the album peaked at number six. Before the end of the summer, Unknown Pleasures was charting as well.

By January of the following year, Hook, Morris, and Albrecht (now Bernard Sumner) had formed New Order, with Sumner taking over vocal duties. Also in 1981, the posthumous release of Still -- including two sides of rare tracks and two of live songs -- rose to number five on the British charts. As New Order's star began to shine during the '80s, the group had trouble escaping the long shadow of Curtis and Joy Division. "Love Will Tear Us Apart" charted for the third time in 1983, and 1988 also proved a big year for the defunct band: the reissued single "Atmosphere" hit number 34 and a double-album compilation entitled Substance reached number seven in the album charts. Seven years later, the 15th anniversary of Curtis' death was memorialized with a new JD compilation (Permanent: Joy Division 1995), a tribute album (A Means to an End), and a biography of his life (Touching From a Distance) written by his widow, Deborah Curtis. In 1999, the Factory label began a program of concert-performance reissues -- all overseen by the remainder of the original lineup -- with Preston Warehouse 28 February 1980. (John Bush)

link in comments