Marta Kubišová - Songy a Balady (1969)

Marta Kubišová (ur. 1 listopada 1942 w Czeskich Budziejowicach) – czeska piosenkarka lat 60., wielokrotna zdobywczyni nagrody Złotego Słowika. Sygnatariuszka Karty 77.

Pragnęła, jak jej ojciec, studiować medycynę, jednak władze komunistyczne nie dopuściły jej do studiów z racji inteligenckiego pochodzenia. Przez wiele lat pracowała przy produkcji szkła. W roku 1964 wygrała konkurs wokalny w Pardubicach i zajęła się karierą estradową. Także w 1964 rozpoczęła pracę w praskim teatrze muzycznym Rokoko. Współtworzyła też wraz z Heleną Vondráčkovą i Václavem Neckářem niezwykle popularne trio Golden Kids, rozwiązane w 1970.

Przed zakazem występów zdążyła jeszcze wydać płytę Songy a balady (1969).

Pod koniec 1968 zaśpiewana przez Kubišovą piosenka Modlitwa dla Marty, wykonana do programu rozrywkowego Piosenki dla Rudolfa III, stała się nieformalnym hymnem końca praskiej wiosny. Władze postanowiły stopniowo odsunąć piosenkarkę od występów publicznych. W tym celu nawet zmieniono zasady przyznawania nagrody Złotego Słowika, którą Kubišová powinna była wygrać w 1969, podobnie jak wygrała m.in. rok wcześniej – połączono kilka kategorii i zniszczono część kartek pocztowych przysłanych na Kubišovą. Oficjalnie zajęła w ten sposób miejsce siódme, nie pozwalające już na uroczyste wręczenie nagrody. W lutym 1970 Służba Bezpieczeństwa przygotowała pornograficzne fotomontaże z jej udziałem i rozesłała je do instytucji kulturalnych i przyjaciół artystki. Efektem był całkowity ostracyzm na oficjalnych imprezach. Na polecenie władz skasowano wiele oryginalnych tzw. taśm matek w czechosłowackim radiu. W mediach istniał formalny zakaz wymieniania jej nazwiska a sama piosenkarka wyprowadziła się z Pragi w poszukiwaniu pracy. Przez lata mieszkała na wsi, gdzie trudniła się chałupnictwem (wyrabiała maskotki z modeliny), w latach 80. wróciła do Pragi, gdzie pracowała jako urzędniczka w wydziale budownictwa urzędu miejskiego. W tym czasie uczestniczyła w wielu nielegalnych, dysydenckich, niezależnych festiwalach piosenki.

Pierwsze publiczne pojawienie się Kubišovej nastąpiło w grudniu 1988 podczas demonstracji z okazji 40-lecia Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, gdzie zaśpiewała czechosłowacki hymn Kde domov můj. W grudniu 1989 podczas Aksamitnej Rewolucji w Pradze zaśpiewała z balkonu Placu Wacława Modlitwę do Marty i, ponownie, hymn Czechosłowacji. Od tego czasu wydała kilka nowych płyt i wystąpiła w filmach.

Zajmuje się działalnością charytatywną i prowadzi program telewizyjny o zwierzętach w schroniskach Chcete mě?

W 1995 została odznaczona Medalem Za zasługi II stopnia.

Jest jedną z głównych bohaterek książki Mariusza Szczygła Gottland (wydanie polskie - 2006, wydanie czeskie - 2007, wydanieniemieckie - 2008). Historia Kubišovej stała się też kanwą sztuki teatralnej Małgorzaty Sikorskiej-Miszczuk ZaginionaCzechosłowacja. Prapremiera została przygotowana w 2011 roku specjalnie na Międzynarodowy Festiwal Teatralny"Demoludy". (wikipedia)

Marta Kubišová (born 1 November 1942 in České Budějovice) is a Czech singer of iconic significance. By the time of the Prague Spring of 1968, with her song "Modlitba pro Martu" ("A prayer for Marta"), she was one of the most popular female singers in Czechoslovakia.

In 1967 she won Zlatý slavík award (English: Golden Nightingale). Her song "Prayer for Marta" became a symbol of national resistance against the occupation of Warsaw Pact troops in 1968. During the Prague Spring, she recorded over 200 SP records and one LP, Songy a Balady (Songs and Ballads, released in 1969), which was immediately banned from stores. In 1970, the government falsely accused her of making pornographic photographs leading to a ban from performing in the country until 1989. She was a signatory of the Charter 77 proclamation. Her first LPs after the Velvet revolution in 1989 were a re-issue of Songy a Balady and a compilation of old songs, titled Lampa.

orn 1 November 1942 in České Budějovice, Kubišová's father was a cardiologist, her mother was a housewife, who later sold records in Celetná street in Prague. In 1952 the family moved to Poděbrady. Wanting to get to college after graduating from high school, she started to work in Poděbrady glassworks. Her singing career began with a dance group which performed in Nymburk at the afternoon teas. In 1961, she reached the finals in Hledáme nové talenty ("The Search for Talent"). In 1962, she lost her job in the glass factory, and auditioned for the Stop Theatre in Pardubice. In 1963, she moved to Theatre Alpha in Plzeň to perform in Black Dream, a production by Ludvík Aškenazy. She began collaborating with Václav Neckář and Helena Vondráčková in December 1965, when preparing for performances of Waiting for Fame. In 1967 she won Zlatý slavík. A song, "Prayer for Marta", with lyrics by Petr Rada, became a symbol of national resistance against the occupation of Warsaw Pact troops in 1968. On 1 November of that year, she joined with Neckář and Vondráčková to create the popular group, 'Golden Kids'. In 1969 she won her second Zlatý slavík award and married film director Jan Němec. A year later, she won the Zlatý slavík a third time, but she had to receive the award in secrecy of the office of the Mladý svět magazine due to the commencing normalization. The last performance of the Golden Kids took place on 27 January 1970 in Ostrava.

In February 1970, the government banned her from performing in the country on the pretext of alleged pornography, based on the three falsified photo-montages as evidence. She took the director of record label Supraphon, Hrabal, to court for libel, and although she won, she only had her rights fully restored 20 years later, after the Czechoslovak communist regime fell in 1989. During that time, she could only perform at underground invitation-only events. In the late 1980s, she auditioned to become singer of the group The Plastic People of the Universe, but this was disallowed by the secret police.

In 1971, she suffered a miscarriage in the eighth month of pregnancy and survived clinical death. She married director Jan Moravec after divorcing her husband, who had emigrated to the United States. After signing Charter 77, her prosecution and monitoring by the communist state secret police escalated. From 1977 to 1978 she participated as a spokesperson for Charter 77.

On 1 June 1979, she gave birth to her daughter Kateřina. On 10 December 1988 after a long absence from the public eye, she appeared at a demonstration on the 40th anniversary of the Universal Declaration of Human Rights, during which she sang the Czechoslovak national anthem. On 22 November 1989, during the Velvet Revolution, she sang "Prayer for Martha" and the Czechoslovak national anthem from a balcony on Wenceslas Square. Then followed the reissue of Songy a Balady, and in 1990 she returned to the studio and the stage. On 2 June 1990 she performed the famous show "Marta v Lucerně", for which she was awarded the Golden Nightingale in 1970. The music was performed by the group Energit and directed by Lubos Andršt, with whom she then went on tour to perform 60 concerts around Czechoslovakia, as well as shows in Japan, Paris and Berlin. In 1991 she co-hosted Advent concerts. Two years later she rejoined with Vondráčková and Neckář in a Golden Kids comeback. On 28 October 1995 she received the a state award – the Medal of Merit – from President Václav Havel. Adam Georgiev released her biography, Chytat slunce (Catching the Sun), in 1995. On 7 March 1998, she was awarded the Honorary Medal of T.G. Masaryk at a ceremony in the ballroom of Prague Castle. In October 2002, she was bestowed with the St. Wenceslas Honours. Three years later, her second biographical book Asi to tak sám Bůh chtěl, written by Luboš Nečas, was published.

For several years, she regularly prepared recitals her home stage at the Prague Ungelt Theatre. There she also appeared in a chamber musical Líp se loučí v neděli, and was awarded the Thalia prize for her performance. In 2005 she released a novelty album, Vítej, lásko, the full text to which was written by John Schneider. In 2008 Supraphon released her first DVD.

In 2011 the play by Małgorzata Sikorska-Miszczuk based on Kubišová's life was staged at International Theatre Festival DEMOLUDY in Olsztyn, Poland. (wikipedia)