Ensemble Aznach - Zoura (2001)

Ensemble Aznach to zespół wykonujący tradycyjną muzykę ludową z Czeczenii.

Współczesna profesjonalna muzyka czeczeńska zawiera wielkie bogactwo historycznych dokonań twórczych narodu. Mimo że pierwsi autorzy i wykonawcy pozostali anonimowi, ich utwory przetrwały. Bajarze-pieśniarze (illanczi) żyli w każdej wsi i aule. Ich ranga społeczna była wyjątkowa. Historyk N. Dubrowin powołując się na źródła, nazwał ich profesjonalnym związkiem, zajmującym jeden z najwyższych, najbardziej zaszczytnych szczebli społecznych. Śpiewając, podnosili na duchu walczących o wolność i niepodległość rodaków. Byli wyrazicielami ich myśli, pragnień i dążeń. Mówią o nich liczne legendy. W XIX wieku zyskali sławę, mi. in. dzięki M. Lermontowowi, który w poemacie „Izmaił-Bej”, napisanym w 1832 roku opisał czeczeńskiego pieśniarza, czy K. Bielewiczowi – autorowi poematu „Czeczeniec Biersan”.

Wśród zawodowych muzyków najbardziej znana jest rodzina Bisirchojewów (przekazująca z pokolenia na pokolenie swój dorobek artystyczny), utalentowany harmonista Magomajew, Jusup Gadajew ze Starych Atagów, harmoniści Sekinat Dudajew i Daszukajew. W XX wieku popularnym wykonawcą pieśni był Ibragim Batajew. Wiele pieśni napisał Baudin Sulejmanow. Wirtuozem gry na harmonii nazywano Umara Dimajewa, autora kilkudziesięciu utworów na harmonię, setek opracowań, aranżacji i interpretacji. Wiele popularnych melodii i współczesnych pieśni stworzyli: Bałkan Anzorowa, kompozytorka i pieśniarka Marjam Ajdamirowa, harmonistka Esit Ganukaajewa, muzyk Idris Cickijew. Obecnie najpopularniejszym, znanym nie tylko w Czeczenii, wykonawcą pieśni o losie narodu i krwawej wojnie, jest 30-letni Timur Mucurajew – piewca wolności i niepodległości Czeczenii. Walczący poeta „podczas 10-letniej wojny stracił nogę i ojczyznę, w której jest prześladowany, jak zbrodniarz który dokonał zamachu stanu” – napisała o nim ukraińska „Klasa Robotnicza” we wrześniu 2003 roku. Pieśń „Jeruzalem” (do filmu „Wojna”) należy do najbardziej znanych utworów Mucurajewa. Najczęściej śpiewa o Groznym, ukochanym mieście swojej młodości. Mniej znana, lecz najbardziej poruszająca pieśń Timura nosi tytuł „Płonie ogień”.

W oparciu o elementy czeczeńskiej muzyki ludowej powstało wiele wybitnych dzieł, m.in.: A. Dawidenki, M. Kowala, S. Rjauzowa, N. Narimanidze, W. Szwedowa, A. Aleksandrowa, A. Chalebskiego i wielu innych. Znaczącą rolę w upowszechnieniu w Czeczenii profesjonalnej sztuki muzycznej odegrał kompozytor Georgij Christoforowicz Mielpurnow (1900-1957), Gruzin z pochodzenia, absolwent Moskiewskiego Konserwatorium Muzycznego, który swoją twórczość poświęcił Czeczenii, gdzie przebywał w latach 30. XX wieku. Był nie tylko wybitnym instrumentalistą i kompozytorem, ale i pedagogiem. Z jego inicjatywy w 1936 roku powstała orkiestra złożona z tradycyjnych instrumentów czeczeńskich (deczik-pondur, harmonia, zurna, adchok-pondur, kontrabas bałałajkowy, baraban, bęben). Mielpurnow na podstawie zebranych przez siebie melodii czeczeńskich i inguskich opracował i napisał wiele oryginalnych utworów. Aktywna działalność twórcza Mielpurnowa została przerwana w latach represji stalinowskich. Znaczna część jego bezcennych rękopisów – zapisów nutowych zaginęła. Znana jest też rodzina Szeripowów. Nazarbek Szeripow w 1912 roku napisał sceniczne utwory muzyczne: „Zabawa” i „Niedźwiedź”, poświęcone tradycjom ludowym. Asłanbek Szeripow jest autorem przekładu pieśni czeczeńskich na język rosyjski. W 1918 roku wydał we Władykaukazie książkę „Zbiór czeczeńskich pieśni heroepickich”. Kolejni kompozytorzy na czeczeńskiej scenie muzycznej pojawiają się dopiero po 1957 roku, m. in.: Umar Beksułtanow, Said Dimajew, Adnan Szachbułatow, Ali Dimajew. Kompozytor i muzykolog Said Dimajew jest autorem muzyki filmowej, symfonicznej, suit i oratoriów. Przez dziewięć lat pełnił funkcję dyrektora artystycznego Filharmonii Czeczeno-Inguskiej, był również pierwszym dyrygentem i dyrektorem artystycznym Orkiestry Narodowej Czeczeno-Inguskiego Radia i Telewizji. Kompozytor i pieśniarz Ali Dimajew był współzałożycielem estradowego zespołu wokalnego „Zama”, istniejącego w latach 1982-1999. Pieśniarz Sułtan Magomiedow w okresie deportacji przebywał w Kirgizji. Tam dostrzegł jego talent wybitny dramaturg Abduł-Chamid Chamidow i zaproponował mu pracę w Kirgiskim Ludowym Zespole Pieśni i Tańca. S. Magomiedow w 1957 roku powrócił do Czeczenii; został solistą Czeczeno-Inguskiego Ludowego Zespołu Pieśni i Tańca. Sukcesami poszczycić się mogą także muzycy: Supjan Cugajew, Ramzan Packajew i Czergizbijew. Wielki wkład w rozwój czeczeńskiej kultury muzycznej wniosła powstała w 1939 roku Filharmonia Narodowa i otwarta w 1936 roku Wyższa Szkoła Muzyczna. (tekst z czeczenia.blog.onet.pl)

Ensemble Aznach plays traditional music from Chechenia.

link in comments